Nieznajomość prawa szkodzi. Porady prawne On-line Leszek Poręba

Kliknij i zamów poradę!



Pytanie Użytkownika:

Ojciec podarował dom mojemu bratu, ja natomiast nie dostałem nic. Upomniałem się o spłatę swojej części ale brat mi odmówił twierdząc, że wszystko należy do niego a ja nie mam żadnych praw. W Wydziale Ksiąg Wieczystych jest zapis o przepisaniu domu mojemu bratu ale nie ma żadnej wzmianki o tym , że zostałem wydziedziczony. Czy w takiej sytuacji po śmierci ojca przysługuje mi prawo do zachowku?

Janek

Oczywiście po śmierci ojca będzie Pan mógł wystąpić przeciwko bratu z powództwem o zapłatę zachowku. Uprawnia do tego art. 1000 kodeksu cywilnego.

Art.1000 § 1Jeżeli uprawniony nie może otrzymać od spadkobiercy należnego mu zachowku, może on żądać od osoby, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku, sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnienia zachowku. Jednakże obdarowany jest obowiązany do zapłaty powyższej sumy tylko w granicach wzbogacenia będącego skutkiem darowizny. § 2. Jeżeli obdarowany sam jest uprawniony do zachowku, ponosi on odpowiedzialność względem innych uprawnionych do zachowku tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej jego własny zachowek. § 3. Obdarowany może zwolnić się od obowiązku zapłaty sumy potrzebnej do uzupełnienia zachowku przez wydanie przedmiotu darowizny.

W takiej sytuacji będzie miał Pan prawo do 1/4 majatku ojca (wartość majątku będzie obliczana na dzień złożenia pozwu). Granicę odpowiedzialności Pana brata będzie wyznaczać wzbogacenie chociaż ustawa nie określa jak to wzbogacenie obliczyć. Ocena istniejącego wzbogacenia powinna być dokonywana według stanu istniejącego w chwili wystąpienia przez uprawnionego z żądaniem zapłaty. Nie można przyjąć innej chwili, np. otwarcia spadku, gdyż brak jest podstaw do obciążenia obdarowanego ujemnymi skutkami utraty lub zużycia korzyści po otwarciu spadku, jeżeli nie wiedział o obowiązku zaspokojenia roszczenia z tytułu zachowku (tak C. Tabęcki: Zachowek według kodeksu cywilnego, NP 1965, nr 10, s. 1129). Jeżeli jednak obdarowany zużył korzyść po otwarciu spadku, a przed wystąpieniem z roszczeniem przez uprawnionego, wiedząc o ciążącym na nim obowiązku zaspokojenia roszczenia o zachowek, to zużycia tego nie bierze się pod uwagę i ponosi on odpowiedzialność w granicach wzbogacenia istniejącego przed zużyciem korzyści (por. R. Czarnecki: Wspólność majątku spadkowego i dział spadku. Umowy dotyczące spadku, Wydawnictwo ZPP, Katowice 1966, nr 33, s. 45).

Jeżeli chodzi zaś o wydziedziczenie i tym samym pozbawienie Pana praw do zachowku to może to nastąpić jedynie poprzez dokonanie takiej czynności w testamencie. W Pana sytuacji nie było żadnego testamentu a więc o wydziedziczeniu nie może być mowy.

Termin na wystąpienie z żądaniem zachowku wynosi 3 lata i biegnie od dnia otwarcia spadku tj. z chwilą śmierci spadkodawcy.

Dane kontaktowe